Guitar Lead là gì? Từ đệm sân khấu đến tỏa sáng solo

Khi mới học Guitar, chắc hẳn bạn từng nghe mấy ông bạn đùa nhau:
– Ê, mày chơi Guitar gì?
– Tao chơi Rhythm.
– Tao Lead!

Nghe là thấy… “oách” rồi đúng không? Nhưng thật ra, để hiểu Guitar Lead là gì thì không cần phải là chuyên gia âm nhạc đâu. Với kinh nghiệm chơi đàn hơn 10 năm và từng “đóng vai LEAD” không ít lần trên sân khấu lớn nhỏ, tôi sẽ giải thích sao cho bạn chỉ cần đọc một lần là hiểu ngay – lại còn muốn cầm đàn lên tập liền!

Guitar Lead là gì?

Guitar Lead là người “dẫn đầu” về giai điệu trong một ban nhạc – hay nói cách khác, là người phụ trách solo, riff, và melody nổi bật của bài hát.

Nếu Guitar Rhythm giữ nhiệm vụ làm nền – giống như người giữ trật tự giao thông thì Guitar Lead là tay lái lụa, phóng khoáng, sáng tạo và là linh hồn của đoạn cao trào.

Bạn còn nhớ những đoạn solo “thần sầu” của Slash (GUNS N’ ROSES) hay Eric Clapton chứ? Đó chính là Guitar Lead!

Nhiệm vụ và phong cách của người chơi Guitar Lead

Người chơi Guitar Lead thường có trách nhiệm như sau:

• Dẫn dắt giai điệu: Tạo các câu solo hay phần giai điệu làm người nghe nhớ mãi không quên.
• Làm màu âm nhạc: Khi bài hát cần điểm nhấn – Guitar Lead xuất hiện như ánh đèn spotlight.
• Tạo phần mở đầu và kết thúc chất lừ: Những đoạn intro/outro là “sân khấu” của Lead.

Phong cách chơi của Guitar Lead thường cá tính, kỹ thuật, đôi khi có chút “diễn sâu” để truyền tải cảm xúc. Người chơi lead giống như… nghệ sĩ trong nghệ sĩ – đòi hỏi cảm nhạc tốt, kỹ thuật vững và đôi khi là… một chút cái tôi nữa!

Nhiệm vụ và phong cách của người chơi Guitar Lead

Kỹ thuật đặc trưng của Guitar Lead

Muốn trở thành Guitar Lead, bạn không thể chỉ “gảy cho vui”. Đây là những kỹ thuật làm nên thương hiệu của một người chơi lead đúng nghĩa:

• Bending: Nâng cao nốt nhạc bằng cách kéo dây lên. Nếu làm khéo, tiếng đàn sẽ như “nức nở”, tạo cảm xúc rất thật. Bending không đúng tông thì giống như… đang la hét sai cao độ!
• Slide: Trượt từ nốt này sang nốt khác. Kỹ thuật đơn giản nhưng cực hiệu quả để tạo độ mượt và liền mạch khi chơi solo.
• Vibrato: Rung dây. Đây là “signature” của mỗi Guitar Lead – ai cũng rung dây, nhưng mỗi người rung một kiểu. Có người thì rung như gió thoảng, có người như động đất cỡ nhỏ!
• Pull-off: Kéo tay rời khỏi dây đàn để tạo ra nốt thấp hơn – mượt và nhanh. Dùng để tạo các đoạn lick solo nhanh như bắn pháo hoa.
• Hammer-on: Gõ mạnh ngón tay xuống dây để phát ra nốt mới, không cần gảy thêm. Hammer-on và pull-off thường đi đôi – như Tôm và Jerry trong thế giới GUITAR vậy!
• Sử dụng thang âm (scale) và mode: Đây là nền tảng lý thuyết cho Guitar Lead. Dù bạn có “feel” tới đâu mà không hiểu scale (như Minor Pentatonic, Blues Scale, Major Scale…) thì cũng sẽ nhanh… bí ý tưởng. Mode như Dorian, Mixolydian sẽ giúp màu sắc solo của bạn “lạ mà chất”. Nghe có vẻ khó, nhưng thật ra tập dần sẽ thấm.

Kỹ thuật đặc trưng của Guitar Lead

Dụng cụ và thiết bị thường dùng khi chơi Guitar Lead

Để “làm màu” đúng chất Guitar Lead, không thể thiếu vài món đồ nghề sau:

Đàn Guitar điện (Electric Guitar)

Thường là lựa chọn số một nhờ khả năng kéo dài âm thanh (sustain), dễ gảy nhanh và nhét nhiều kỹ thuật hơn Guitar Acoustic.

Amplifier (Amp)

Không có amp, tiếng lead dễ bị “lụi tàn”. Một chiếc amp tốt giúp tiếng đàn “bật” lên, vang và có lực.

Hiệu ứng (Effect Pedals)

• Distortion: Cho tiếng đàn “rít” và dày
• Delay: Tiếng vang lặp lại – nghe như bạn đang chơi ở sân vận động
• Reverb: Làm cho tiếng đàn có chiều sâu, không bị khô khốc
• Overdrive: Mềm mại hơn distortion, rất hợp với blues/rock cổ điển

Nói chung, chơi Guitar Lead cũng giống như nấu ăn – nguyên liệu là nốt nhạc, còn pedal là gia vị. Biết dùng đúng lúc sẽ khiến đoạn solo “ngon hơn gà rán”.

Dụng cụ và thiết bị thường dùng khi chơi Guitar Lead

Kết luận

Guitar Lead không phải là thứ dành riêng cho “cao thủ” hay những người biểu diễn chuyên nghiệp. Nếu bạn là người thích giai điệu, thích thể hiện cảm xúc qua từng nốt nhạc, và muốn tự tạo nên những đoạn solo mang dấu ấn cá nhân, thì Guitar Lead chính là sân chơi của bạn.

Tất nhiên, để chơi lead tốt không thể một sớm một chiều. Nhưng tin tôi đi – mỗi giây phút bạn ngồi luyện bend, run vibrato, hay solo theo backing track đều là một bước đưa bạn đến gần hơn với “chất riêng” của mình.

Còn chần chừ gì nữa? Cắm đàn, mở amp, bật backing track và bắt đầu giai điệu của riêng bạn đi thôi!